ΕΙΝΑΙ Ο ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ,ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ ΜΕ ΠΟΙΚΙΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΣΑΝ,ΑΠΟ ΤΟ 1847 ΕΩΣ ΤΟ 1900. 1847 ΑΠΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΡΠΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ Ερμούπολη ,Κωνσταντινούπολη 1847-1849 Η ΕΥΤΕΡΠΗ Αθήνα 1847-1855 ΣΠΙΝΘΗΡ Ζάκυνθος 1847-1849 1849 Η ΣΕΛΗΝΗ Αθήνα 1849 1850 Η ΠΑΝΔΩΡΑ Αθήνα 1850-1872 Η ΙΩΝΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΑ Σμύρνη 1850-1852 1852 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ Αθήνα 1852 παύση και ξανά το 1855 ΜΝΗΜΟΣΥΝΗ Αθήνα 1852-1855 1853 Ο ΦΟΙΝΙΞ Κέρκυρα 1853-1854 ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ Ζακυνθος 1853-1854 Η ΤΕΡΨΙΧΟΡΗ Κεφαλλονιά 1853 1855 ΟΦΘΑΛΜΟΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ Σμύρνη 1855 1856 ΘΕΛΞΙΝΟΗ Κωνσταντινούπολη 1856 - 1857 1857 ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ Ζακυνθος 1857-1858 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Αθήνα 1857-1858 1858 ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ Κέρκυρα 1858 ΦΙΛΟΚΑΛΟΣ ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ Σμύρνη 1850-1860 Ο ΦΙΛΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ Ζάκυνθος 1858-1861 1859 ΝΕΑ ΑΠΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΚΑΙ ΤΕΡΠΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ. Σμύρνη 1859-1861 1860 ΣΕΛΗΝΗ Σμύρνη 1860 1861 ΕΡΑΤΩ Αθήνα 1861 ΚΟΣΜΟΣ Αθήνα 1861 Η ΚΑΣΤΑΛΙΑ Κωνσταντινούπολη 1861-1862 1862 ΕΔΕΜ Κωνσταντινούπολη 1862 ΚΙΒΩΤΟΣ Κωνσταντινούπολη 1862 (έναν μήνα μόνο τον 9/1862)ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ Κωνσταντινούπολη 1862-1870 1863 ΧΡΥΣΑΛΛΙΣ Αθήνα 1863-1866 1864 ΑΠΟΘΗΚΗ ΠΟΙΚΙΛΩΝ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ Βραιλα 1864 1865 ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Αθήνα 1865 παύση και μετά 1873 ,1876 1866 ΑΓΑΝΙΠΠΗ Ζακυνθος 1866-1868 1868 ΠΑΡΙΣΙΝΗ ΗΧΩ Αθήνα 1868 ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ Παρίσι 1868-1869 ΙΛΙΣΣΟΣ Αθήνα 1868 - 1872 1869 ΕΘΝΙΚΗ ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ Παρίσι 1869 -1872 παύση 1875-1877Ο ΜΕΝΤΩΡ Σμύρνη 1869-1874 ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ Αθήνα 1869-1870 1871 ΑΠΟΘΗΚΗ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ Λονδίνο 1871 (για δύο μήνες μόνο) ΠΑΡΘΕΝΩΝ Αθήνα 1871-1873 παυση 1878-1879 1872 Ο ΜΕΛΗΣ Σμύρνη 1872 - 1875 ΕΡΜΗΣ Ο ΛΟΓΙΟΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΩΟΣ Βραιλα 1872 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ Αθήνα 1872 ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ Σμύρνη 1872-1874 1873 ΜΟΥΣΕΙΟΝ Αθήνα 1873-1875 1874 ΖΑΚΥΝΘΙΟΣ ΑΝΘΩΝ Ζακυνθος 1874-1878 1875 ΚΟΡΙΝΝΑ Ζακυνθος ,Αθήνα 1875-1878 ΟΙΚΙΑΚΗ ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ Κέρκυρα 1875 1876 ΧΕΛΙΔΩΝ Αθήνα 1876 (6 μήνες) ΑΘΗΝΑΙΣ Αθήνα 1876-1882 ΕΣΤΙΑ/ΕΣΤΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ Αθήνα 1876 - 1895 ΝΕΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΕΡΑΝΙΣΤΗΣ Αθήνα 1876-1877 ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ Σμύρνη 1876 1877 ΠΑΛΛΑΣ Πάτρα 1877 ΑΝΘΩΝ Αθήνα 1877 ΠΙΤΤΑΚΟΣ Μυτιλήνη 1877-1879 1878 Η ΧΑΡΑ Κωνσταντινούπολη 1878 ΒΙΩΝ Σμύρνη 1878-1879 ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Αλεξάνδρεια 1878-1879 ΕΒΔΟΜΑΣ Ερμούπολη 1878 1879 ΣΕΡΑΠΕΙΟΝ Αλεξάνδρεια 1879-1884 ΗΩΣ Κωνσταντινούπολη 1879 ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ Μυτιλήνη 1879-1880 Η ΜΕΛΙΣΣΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΕΩΣ Ερμούπολη 1879 1880 Ο ΓΡΑΦΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Κωνσταντινούπολη 1880-1882 ΕΥΞΕΙΝΟΣ ΠΟΝΤΟΣ Τραπεζούντα 1880-1882 Η ΡΟΔΟΔΑΚΤΥΛΟΣ ΗΩΣ Αθήνα 1880-1881 ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Αθήνα 1880-1881 1881 ΣΑΠΦΩ Μυτιλήνη 1881 ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ Αθήνα 1881-1882 ΑΙΜΟΣ Κωνσταντινούπολη 1881 (1 τευχος μόνο) ΕΣΠΕΡΟΣ Λειψία 1881-1889 1882 ΑΙΝΟΣ Κεφαλλονιά 1882-1883 Ο ΚΟΣΜΟΣ Κωνσταντινούπολη 1882-1884 1883 ΑΤΤΙΚΟΝ ΜΟΥΣΕΙΟΝ Αθήνα 1883-1885 παύση 1890 -1892 Ο ΑΠΟΛΛΩΝ Πειραιάς 1883-1892 ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ Κωνσταντινούπολη 1883-1884 1884 ΚΥΨΕΛΗ Ζάκυνθος 1884- 1887 ΕΒΔΟΜΑΣ Αθήνα 1884 1892 ΑΤΤΙΚΟΣ ΟΡΙΖΩΝ Αθήνα 1884-1885 ΑΣΤΗΡ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ Τραπεζούντα 1884-1889 ΝΕΑ ΑΝΘΟΔΕΣΜΗ Ζάκυνθος 1884 1885 ΚΛΕΙΩ Λειψία 1885-1891 ΜΥΡΙΑ ΟΣΑ Αθήνα 1885 1886 Ο ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟΣ ΑΣΤΗΡ Αλεξάνδρεια 1886 - 1887 ΙΣΤΡΟΣ Βουκουρέστι 1886 -1887 1887 ΕΡΜΗΣ Ο ΛΟΓΙΟΣ Κωνσταντινούπολη 1887-1888 ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ Αθήνα 1887 ΑΚΑΔΗΜΙΑ Αθήνα 1887 - 1889 ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ Αθήνα 1887 - 1889 1888 ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ Αθήνα 1888 - 1889 1889 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Θεσσαλονίκη 1889 - 1890 ΠΡΟΟΔΟΣ Βιέννη 1889 ΑΝΘΩΝ Ζάκυνθος 1889 - 1890 Ο ΚΟΣΜΟΣ Αθήνα 1889 1892 1890 Ο ΑΘΗΝΑΙΚΟΣ ΑΣΤΗΡ Αθήνα 1890 Η ΦΥΣΙΣ Αθήνα 1890 και συνεχίζει και μετα το 1900>> ΚΥΡΗΞ Κωνσταντινούπολη 1890 1893 1891 ΣΑΛΠΙΓΞ Αθήνα 1891 ΗΩΣ Ναύπλιο 1891 ΘΕΛΞΙΝΟΗ Βραιλα 1891 ΟΛΥΜΠΙΑ Πύργος 1891 - 1892 1892 ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ Ζάκυνθος, Αθήνα 1892 - 1941 1893 Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Αθήνα 1893 - 1894 1894 ΙΛΙΣΣΟΣ Αθήνα 1894 - 1896 ΑΣΤΡΑΠH Αθήνα 1894 - 1897 ΤΟ ΣΤΑΔΙΟΝ Πειραιάς 1894-1895 1895 ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝ Αλεξάνδρεια 1895 - 1897 ΟΙ ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΙ Αθήνα 1895 - 1896 ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑ Αθήνα 1895 - 1898 1896 ΑΘΗΝΑΙΚΟΣ ΑΣΤΗΡ Αθήνα 1896 - 1897 ΚΟΣΜΟΣ Αλεξάνδρεια 1896 - 1990 και μετά 1897 ΑΚΤΙΣ Σμύρνη 1897 - 1899 ΙΡΙΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αθήνα 1897 - 1900 και μετά. ΗΩΣ Ζάκυνθος 1897 - 1898 1898 ΑΤΤΙΚΗ ΙΡΙΣ Αθήνα 1898 - 1900 και μετά. ΕΘΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Αθήνα 1898 - 1900 και μετά. Η ΗΧΩΑθήνα 1898 - 1899 1899 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΑΣΤΗΡ Αθήνα 1899- 1900
ΓΝΩΜΙΚΑ ΓΙΑ ΒΙΒΛΙΑ
Αν δίπλα στην βιβλιοθήκη σου έχεις και έναν ωραίο κήπο, ας είσαι τότε βέβαιος πως δεν σου λείπει κάτι στην ζωή. ΚΙΚΕΡΩΝ. Μια καλή συλλογή βιβλίων είναι το αληθινό πανεπιστήμιο της εποχής μας . ΚΑΡΛΑΥΛ. Τα βιβλία είναι οι πιστότεροι φίλοι μας,ούτε μας κολακεύουν ,ούτε μας εξαπατούν καμιά φορά. ΜΠΟΒΕ Παλιά ξύλα καίγε,παλιό κρασί πίνε,παλιούς φίλους κράτα,παλιά βιβλία διάβαζε. ΑΡΑΓΚΟΝ Οι συγγραφείς όπως και τα νομίσματα, όσο παλιώνουν ,τόσο η αξία τους αυξάνει. Γ.ΠΩΠ Μετά τον έρωτα ,το πάθος της συλλογής βιβλίων είναι το πλέον συναρπαστικό για έναν καλλιεργημένο άνθρωπο. ΡΟΖΕΝΜΠΑΧ Η οβίδα και η γραφίδα φτιάχνονται από το ίδιο μέταλλο. Μ.ΝΑΠΟΛΕΩΝ
Δεν πρέπει να μιλάς για πλήξη και ανία, όταν στην βιβλιοθήκη υπάρχει ενα αδιάβαστο βιβλίο. ΑΝΩΝΥΜΟ Το να έχει κανείς μια βιβλιοθήκη είναι κάτι πολύ διαφορετικό από το να κάνει καλή χρήση της βιβλιοθήκης. ΑΝΩΝΥΜΟ
Η βιβλιοθήκη είναι η φαρμακαποθήκη της ψυχής. ΑΝΩΝΥΜΟ
Φάρμακα της διάνοιας είναι τα καλά βιβλία. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Και το μεγαλύτερο βιβλίο είναι ανίκανο να σε ωφελήσει όταν με επιπολαιότητα το μελετάς. ΣΕΝΕΚΑΣ
Τα βιβλία αποτελούν τροφή της νεότητας, χαρά των γηρατιών, κόσμημα της ευδαιμονίας, καταφύγιο και παρηγοριά στην ατυχία, τέρψη στο σπίτι, σύντροφο κατά τη νύχτα, το ταξίδι και την εξοχή. ΚΙΚΕΡΩΝ
Τα βιβλία είναι ταριχευμένα πνεύματα. ΜΠΟΒΕ
Τα μυθιστορήματα είναι καλά για τους θυρωρούς και για τις καμαριέρες. Οι άνδρες πρέπει να διαβάζουν ιστορικά βιβλία. ΜΕΓΑΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ
Ο ωφελιμότερος τρόπος δια να μεταχειρίζονται ορισμένοι συγγραφείς το μελάνι των, θα ήτο να εμαύριζον δι΄αυτού τα υποδήματά των. ΡΟΪΔΗΣ
Μη δανείζετε ποτέ βιβλία σας σε φίλους. Κανένας δεν τα επιστρέφει. Τα μοναδικά βιβλία που έχουν μείνει στη βιβλιοθήκη μου είναι όσα μου εδάνεισαν κατά καιρούς οι φίλοι μου. ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ
Στην Αμερική οι εκατομμυριούχοι είναι κάτοχοι ωραίων βιβλιοθηκών. Αλλά ένα έθνος δεν είναι αληθινά πολιτισμένο, παρά μόνο όταν οι φτωχοί του έχουν και αυτοί βιβλία. ΜΠΟΥΛΛΙΤ
Αν τα στέμματα όλων των ευρωπαϊκών χωρών βρίσκονταν μπροστά στα πόδια μου δεν θα τα αντάλλαζα ποτέ με τα βιβλία μου και την αμέριστη αγάπη μου γι΄αυτά. ΦΕΝΕΛΟΝ
Τα βιβλία είναι αποταμιευμένοι θησαυροί, από τους οποίους ο καθένας είναι δυνατόν ελεύθερα πολλά να πάρει. ΓΟΥΟΝΤΣΓΟΥΟΡΘ
Ενώ οι ναοί καταρρέουν και ερειπώνονται με το πέρασμα του χρόνου, ενώ τα αγάλματα συντρίβονται και οι πίνακες ζωγραφικής ξεθωριάζουν, τα βιβλία, σαν ταμεία της γνώσης, πάντοτε επιζούν. ΣΜΑΪΛΣ
΄Εκλεγε το συγγραφέα, καθώς εκλέγεις και το φίλο σου. ΝΤΑΪΛΛΟΝ
Τα βιβλία δίνουν φωνή στους νεκρούς, που με το θάνατό τους έχουν πριν από πολύ καιρό σιγήσει. ΛΟΝΓΚΦΕΛΛΟΟΥ
Δάσκαλος άνευ βιβλίων είναι ράπτης, άνευ βελόνων, ψαλιδιών και κλωστής. ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ
ΠΑΙΔΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΄Εκδοση στην Αθήνα από τον Δ.Πανταζή το 1836. Εκδόθηκαν δύο τεύχη. ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Αθήνα 1852-1855 Συντάκτης Δ. Πανταζής. Εκδόθηκαν 104 τεύχη.
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ Αθήνα 1861. Εκδότης Μαυρουδής.
ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ ΜΗΤΗΡ Αθήνα 1862
Ο ΦΙΛΟΜΟΥΣΟΣ ΝΕΟΣ Ζάκυνθος 1864-1865. Τυπογραφείο Παρνασσός του Σέργιου Ραφτάνη. Εκδόθηκαν 6 τεύχη.
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ Αθήνα 1868-1893. ΄Ηταν μηνιαίο νεανικό περιοδικό. Εκδότης ήταν ο Καλαποθάκης. Είχε σχήμα 17Χ25 εκατοστά και 8 σελίδες. Το περιοδικό πραγματοποίησε 312 τεύχη. Το περιοδικό επαναλαμβάνει την έκδοσή του από 1 Ιανουαρίου 1894 με τον τίτλο ΑΣΤΕΡΑΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ. Η ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ σαν εμφάνιση ήταν κόσμημα από ξυλογραφίες εποχής, αλλά τα κείμενά της ήταν πιστά αντίγραφα και μεταφράσεις από ξένα έντυπα χωρίς ελληνικό ενδιαφέρον.
ΦΟΙΤΗΤΗΣ Αθήνα 1869. Εκδότης Παναγιωτόπουλος. Εκδόθηκαν τουλάχιστον 15 φύλλα.
Ο ΜΕΝΤΩΡ ΄Εκδοση στη Σμύρνη, 1869-1874. Εκδόθηκαν 12 τεύχη.
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Πάτρα 1872
ΗΒΗ Αθήνα 1874. Εκδόθηκαν 7 τεύχη. Τυπογραφείο αδελφών Περρή.
ΠΛΕΙΑΣ Πάτρα 1875.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΑ Πάτρα 1875
ΑΘΗΝΑΪΣ Αθήνα 1876-1882
ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Πάτρα 1877. Εκδότης φιλολογικός σύλλογος Κάδμος.
ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ Κωνσταντινούπολη 1877.
ΧΑΡΑ Κωνσταντινούπολη 1878.
ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ Αθήνα 1879-1955. Η μυθική ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ ιδρύθηκε το 1879 από τον Υδραίο Νικόλαο Παπαδόπουλο. ΄Ομως ήταν ο Γρηγόριος Ξενόπουλος αυτός που ταυτίστηκε μαζί της ως το θάνατό του το 1951 και διέπλασε πολλές γενιές παιδιών. Μέσα στις σελίδες της ΔΙΑΠΛΑΣΗΣ κατά το διάστημα της μακρόχρονης ζωής της, πέρασαν πλήθος δόκιμοι πεζογράφοι και ποιητές. Ανάμεσά τους και ο Γεώργιος Βυζηινός (1849-1896), μια γνήσια ποιητική φωνή που μίλησε στα παιδιά της εποχής εκείνης τη γλώσσα του σπιτιού τους, τη δημοτική. Τα ποιήματά του αγγίζουν τις παιδικές ψυχές και εντυπωσιάζουν τη νεολαία.
ΚΗΦΙΣΣΙΑ Αθήνα 1879. Εκδότης Φιλαδελφεύς. Κυκλοφόρησαν 24 τεύχη.
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ερμούπολη 1883. ΄Ηταν εβδομαδιαίο περιοδικό με μικρό σχήμα. Εκδότης Χαλαβατζής.
ΜΑΘΗΤΗΣ Αθήνα 1885.
ΑΤΡΟΜΗΤΟΙ Μικρό σατυρικό έντυπο. Αθήνα 1885. Εκδότης μαθητές του Βαρβακείου Γυμνασίου. Τυπογραφείο Λακωνίας. Εκδόθηκαν 2 τεύχη.
ΠΑΙΔΙΚΟΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ Αθήνα 1889-1891. Εκδόθηκαν 36 τεύχη. Εκδότης Κοτσελόπουλος.
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Αθήνα 1889-1890.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΑΛΠΙΓΞ Αθήνα 1889-1890.
ΜΟΥΣΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ Αθήνα 1889-1890
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΑΝΘΩΝ Αθήνα 1889-1890
ΛΕΥΚΩΜΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ Αθήνα 1890. Εκ της βασιλικής τυπογραφίας Ίγγλεση.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Αθήνα 1891. Εκδιδόταν 2 φορές το μήνα εικονογραφημένο. Υπήρξαν 8 τεύχη. Τυπογραφείο Κωνσταντινίδη.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΒΙΒΛΙΩΝ (θα την συμπληρώνω συνέχεια).
EX LIBRIS Αποτελεί το χαρακτηριστικό σήμα μιας βιβλιοθήκης,το "βιβλιόσημο". Δηλαδή πρόκειται για μια ετικέτα ,η οποία επικολλάται συνήθως στο μέσα μέρος του εξωφύλλου ενός βιβλίου και χρησιμεύει στον κατοχό του ως σήμα μιας ιδιοκτησίας. Συνηθισμένο μέγεθος 6 εώς 10 εκατοστά. Τα πρώτα Ex libris εμφανίζονται στην Γερμανία. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια νέα τάξη συλλεκτών γι'αυτά τα μικρά αριστουργήματα με αποτέλεσμα την δημιουργία της "FISAE" (Παγκόσμια οργάνωση διάδοσης ΕΧ LIBRIS).
ΚΟΥΒΕΡΤΟΥΡΑ Το ελαφρό χαρτί που συχνά περιβάλλει το εξώφυλλο λέγεται περικάλυμμα ή "κουβερτούρα".
VERSO Η αριστερή σελίδα (αριθμημένη με ζυγούς αριθμούς) ονομάζεται verso .
RECTO Η δεξιά (αριθμημένη με μονούς αριθμούς) recto.
ΨΕΥΔΟΤΙΤΛΟΣ Ψευδότιτλος είναι ο τίτλος του βιβλίου τυπωμένος μόνος σε μια σελίδα και ακολουθεί η σελίδα τίτλου, όπου γράφονται με μεγάλα στοιχεία ο συγγραφέας, ο τίτλος, ο υπότιτλος, ο εκδοτικός οίκος και η τοποχρονολογία της έκδοσης σε ένα βιβλίο.
ΡΑΦΤΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ. Περιλαμβάνει ράψιμο των φύλλων πάνω σε ένα ξύλινο εργαλείο που λέγεται τεζάκι. Έχει το σχήμα ενός Π και κρέμονται από την κορυφή του νήματα (ανάλογα με τον τύπο μπορεί να είναι 4, 6 ή και παραπάνω). Στη ράχη των τυπογραφικών, γίνονται οι αντίστοιχες εγκοπές με τον αριθμό των νημάτων και στερεώνεται πάνω τους το σώμα του βιβλίου. Ακολουθεί το ράψιμο, έτσι ώστε τα νήματα να παραμείνουν καλά «σφηνωμένα» ανάμεσα στις ραφές. Έπειτα, κόβουμε τα νήματα και τα αφήνουμε να κρέμονται αριστερά και δεξιά του σώματος του βιβλίου. Τα νήματα αυτά θα ενσωματωθούν στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο του βιβλίου και θα είναι αυτά που κρατούν ουσιαστικά το σώμα του βιβλίου και το εξώφυλλό του μαζί.
ΚΟΛΛΗΤΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΝΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ. Παίρνουμε τα τυπογραφικά (δηλαδή τα διπλωμένα τυπωμένα φύλλα του βιβλίου) και τα πιέζουμε σε πρέσα από τη μεριά της ράχης. Έπειτα, με ένα μικρό πριονωτό εργαλείο πριονίζουμε τη ράχη των τυπογραφικών έτσι ώστε να γίνει ανάγλυφη και περνάμε από πάνω την ειδική κόλλα βιβλιοδεσίας. Με αυτόν τον τρόπο τα φύλλα κολλούν πολύ καλά μεταξύ τους. Μόλις στεγνώσει μπορούμε να κολλήσουμε το εξώφυλλο.
ΤΕΖΑΚΙ Μια από τις βασικές εργασίες της βιβλιοδεσίας είναι το ράψιμο των τυπογραφικών φύλλων, αυτό γίνεται με μηχανικό τρόπο ή με χειροποίητο. Το ξύλινο εργαλείο που χρησιμοποιείται για την ραφή και έχει σχήμα Π λέγεται ΤΕΖΑΚΙ (δες και πιο πάνω στην ΡΑΦΤΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ).
ΚΟΚΚΑΛΟ Βασικότατο εργαλείο του βιβλιοδέτη είναι το κόκκαλο με αυτό ισιώνει τα χαρτιά κλπ, πολλοί βιβλιοδέτες σε περίπτωση που δεν έχουν το εργαλείο αυτό πρόχειρο μπροστά τους χρησιμοποιούν τσατσάρα με το πίσω μέρος της για την ίδια εργασία.
ΚΕΦΑΛΑΡΙΑ Στις παλιές εκδόσεις πάνω και κάτω από την ράχη του βιβλίου τοποθετείται το κεφαλάρι. Στην Βυζαντινή βιβλιοδεσία το κεφαλάρι το κεντούσαν επί του βιβλίου με ειδική ραφή και είναι απείρως ομορφότερη από το έτοιμο κεφαλάρι που πουλιέται στο εμπόριο και απλά κολιέται. Η τοποθέτηση του κεφαλαριού είναι διακοσμητική χωρίς αξία συγκράτησεως και κάποιας προσθήκης την στερεώτητα της βιβλιοδεσίας. Σήμερα οι βιομηχανικές βιβλιοδεσίες την έχουν καταργήση την τοποθέτηση κεφαλαριού.
ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑ Την τεχνική αυτή θα την παρομοιάσουμε με την σφραγίδα. Είναι δηλαδή μια ξύλινη πλάκα, τελείως επίπεδη, που οι διαστάσεις της καθορίζονται από το σχέδιο που θα χαράξουμε. Από την επιφάνειά της θα αφαιρέσουμε ό,τι στο αντίτυπό μας πρέπει να βγει άσπρο. Δηλαδή αφήνουμε στην επιφάνεια ανέπαφο το σχέδιό μας. Στη συνέχεια μελανώνουμε την επιφάνεια με τη βοήθεια ενός καουτσούκ κυλινδρικού, πιέζουμε πάνω ένα χαρτί και το αντίτυπό μας είναι έτοιμο, ακριβώς όπως μία σφραγίδα. Διακρίνεται σε ξυλογραφία όρθιου ξύλου, όπου είναι μία πλάκα που παίρνουμε κόβοντας κάθετα τον κορμό του δέντρου (το σόκορο που λένε οι μαραγκοί) και πλάγιου ξύλου, αυτού που κόβεται κατά μήκος του κορμού, η σανίδα δηλαδή. Σε αυτή του όρθιου ξύλου γίνεται καλύτερα η ψιλοδουλειά.
ΧΑΛΚΟΓΡΑΦΙΑ Η χαλκογραφία έχει περισσότερα είδη. Το Καλέμι είναι ένα εργαλείο από σκληρό ατσάλι που σπρώχνοντας την κόψη του πάνω στην καλά γυαλισμένη επιφάνεια του χαλκού, χαράζουμε γραμμές με τις οποίες αποδίδουμε το σχέδιό μας.
Ο χαραγμένος χαλκός μελανώνεται, δηλαδή γεμίζονται οι γραμμές με ειδικό μελάνι, σκουπίζεται μετά η επιφάνειά του καλά, έτσι ώστε να μείνει το μελάνι μόνο μέσα στις χαρακιές και πιέζεται πάνω με τη βοήθεια πιεστηρίου ένα φύλλο μουλιασμένο χαρτί, το οποίο ρουφά μέσα από τις γραμμές το μελάνι.
Γίνεται δηλαδή στη χαλκογραφία το αντίθετο της ξυλογραφίας, χαράζουμε ό,τι είναι σχέδιο, ενώ στην ξυλογραφία χαράζουμε ό,τι δεν είναι σχέδιο. Η χαλκογραφία διακρίνεται σε βελονογραφία (με τη βοήθεια μιας βελόνας γρατσουνάμε το χαλκό), σε οξυγραφία (εδώ μεταχειριζόμαστε οξέα, ακουαφόρτε, που έχουν την ιδιότητα να τρώνε το χαλκό σε σημεία που δεν τον έχουμε προστατέψει από κάποιο βερνίκι, οπότε σχηματίζεται το σχέδιο), σε λιπογραφία (εδώ ο χαλκός σκεπάζεται με ένα λιπαρό βερνίκι μαλακό, βάζουμε ένα χαρτί πάνω και με ένα μολύβι σκληρό γράφουμε το σχέδιό μας και στη συνέχεια πάλι ο χαλκός πάει σε οξύ).
ΛΙΘΟΓΡΑΦΙΑ Η αρχή βασίζεται στο γεγονός ότι το λίπος δεν ανακατεύεται με το νερό. Έχουμε μία επίπεδη επιφάνεια, πέτρα ειδική, καθαρή από λιπαρές ουσίες, πάνω στην οποία γράφουμε με λιπαρά κραγιόνια ή λιπαρό μελάνι. Οξυδώνουμε περνώντας όλη την επιφάνεια της πέτρας με μια διάλυση κόλλας (αραβική γόμα), στην οποία έχουμε βάλει λίγες σταγόνες οξύ. Ακολουθεί μία κατεργασία για να αφαιρέσουμε ό,τι γράψαμε και κρατώντας την επιφάνεια της πλάκας υγρή, περνάμε με κύλινδρο το μελάνι μας, που πιάνει μόνο όπου δεν υπάρχει υγρασία. Ακολουθεί χαρτί, πιεστήριο και το αντίτυπο είναι έτοιμο.
ΜΕΤΑΞΟΤΥΠΙΑ Αν ένα τελαρωμένο ειδικό μετάξι το ακουμπήσουμε πάνω σε ένα φύλλο χαρτί και πιέσουμε πάνω του ένα πηχτό μελάνι, φυσικό είναι, να βγει από τις τρύπες του μεταξιού στο χαρτί. Λογικό είναι να μην αφήσουμε παντού τις τρύπες του μεταξιού ανοικτές, σκεπάζοντάς τες με ένα χαρτί ή με μία κόλλα, σχηματίζοντας δηλαδή τα άσπρα του σχεδίου μας. Τότε περνώντας το μελάνι μόνο από τις τρύπες που αφήσαμε ανοικτές, έχουμε τυπωμένο το σχέδιό μας.
ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΕΧΩ ΕΙΔΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ BLOG.
ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΙΚΑ Είναι εκδόσεις στην Οθωμανική γλώσσα αλλά με γραμματικούς χαρακτήρες Ελληνικόυς.
ΓΚΡΑΒΟΥΡΑ (gravure). Είναι τα χαρακτικά έργα από τον 13ο περίπου αιώνα μέχρι και σήμερα που έχουν χαραχθεί σε ξύλο,χαλκό ή άλλο μέταλλο. Τα χαρακτικά αυτά είχαν ανέκαθεν τους θαυμαστές τους και φυσικά τους συλλέκτες τους.
Είναι μαύρο χρώμα και σπάνια καφεκόκκινο. Οι έγχρωμες γκραβούρες είναι αυθεντικά τυπωμένες μαύρες και για αισθητικούς λόγους "επιχρωματισμένες" από κάποιο ζωγράφο μεταγενέστερα,μετά το τύπωμα και πάντα με το χέρι.
ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΒΙΒΛΙΑ Είναι τα βιβλία που εκδόθηκαν από το 1452 εώς το 1500. Στην Ελλάδα βρίσκουμε περίπου 350 αντίτυπα αρχετύπων βιβλίων. Από αυτά τα 150 τα κατέχει η Εθνική Βιβλιοθήκη.
ΠΑΛΑΙΟΤΥΠΑ ΒΙΒΛΙΑ Είναι όσα βιβλία τυπώθηκαν από το 1500 εώς το 1600.
Ράχη (spine) : το μέρος του βιβλίου που φαίνεται όταν αυτό είναι τοποθετημένο στη βιβλιοθήκη. Καλύμματα (covers) : τα δύο επίπεδα τμήματα της βιβλιοδεσίας που περιβάλλουν το σώμα του βιβλίου.
Ακμές (edges) : οι τρεις μακρόστενες πλευρές του βιβλίου που σχηματίζονται από τις ακμές των φύλλων του. Διακρίνουμε τις ακμές σε διάφορους τύπους, όπως αξάκριστες, χρωματισμένες (συνήθως κόκκινες ή κίτρινες), διάστικτες (με μικρές σταγόνες χρώματος, ο τρόπος αυτός διακόσμησης ήταν γνωστός από το 16ο αιώνα), μαρμαρογραφημένες, γκοφραρισμένες (για το γκοφράρισμα χρησιμοποιούνταν εργαλεία με ακίδες, τα οποία είχαν θερμανθεί κατάλληλα), χρυσωμένες (η χρύσωση των ακμών ξεκίνησε από την Ιταλία γύρω στο 1500).
Ακρόφυλλα (endpapers): τα δύο δίφυλλα που τοποθετούνται από τον βιβλιοδέτη στην αρχή και το τέλος του βιβλίου.
Λευκά του βιβλιοδέτη (binder's blanks): λευκά φύλλα που τοποθετούνται στην αρχή και το τέλος του βιβλίου, είτε για λόγους προστασίας είτε για να δώσουν στον τόμο όγκο.
ΚΥΡΙΑ ΕΙΔΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΣ
Πανί: το είδος βιβλιοδεσίας στο οποίο τα καλύμματα και η ράχη είναι επενδυμένα με πανί. Η μέθοδος αυτή ξεκίνησε το 1820 και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Δέρμα: ο πιο διαδεδομένος τύπος βιβλιοδεσίας ως τον 18ο αιώνα και ο πιο κατάλληλος μέχρι σήμερα για βιβλιοδεσίες με καλλιτεχνικές αξιώσεις.
Η ράχη και τα καλύμματα είναι επενδυμένη με δέρμα. Σημαντικά στοιχεία για τους τύπους του δέρματος είναι α) το μαροκινό, αυτό συνήθως είναι δέρμα από κατσίκι που έχει υποβληθεί σε ειδική κατεργασία για ανθεκτικότητα, ευλυγισία και όμορφη υφή. Με μαροκινό έγιναν και γίνονται μερικές από τις ωραιότερες βιβλιοδεσίες.
β)Μοσχάρι, δέρμα αρκετά καλής ποιότητας, αν και πιο μαλακό και ευαίσθητο από το δέρμα του κατσικιού, είναι λείο, χωρίς εμφανή κόκκο, χρησιμοποιήθηκε περισσότερο από κάθε άλλο τύπο δέρματος.
γ) Πρόβατο, το δέρμα του προβάτου παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις ως προς την ποιότητα. Είναι μαλακό και πορώδες με μικρή αντοχή στη φθορά.
δ) Χοιρόδερμα, πρόκειται για δέρμα τραχύ και σκληρό που δουλεύεται δύσκολα και όπου στην επιφάνειά του διακρίνονται οι πόροι από τις τρίχες του ζώου. Κυρίως χρησιμοποιήθηκε στη Γερμανία από το 1550 έως το 1650.
ε) Περγαμηνή, προέρχεται από πρόβατο, κατσίκι ή άλλο μικρό ζώο. Η κατεργασία του διαφέρει ριζικά από εκείνη των υπόλοιπων δερμάτων. Βασίζεται στο τέντωμα σε ειδικά ξύλινα πλαίσια και όχι σε κάποιας μορφής δέψη.
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗΣ α) Εμπίεστη διακόσμηση, το αποτύπωμα λαμβάνεται με απλή πίεση του εργαλείου, χωρίς προσθήκη χρυσού ή χρώματος, το εργαλείο προηγουμένως θερμαίνεται ενώ το δέρμα υγραίνεται.
β) Χρυσή διακόσμηση, μεταξύ του εργαλείου και του δέρματος τοποθετείται κατά την εκτύπωση φύλλο χρυσού.
γ) Χρωματιστή διακόσμηση, κάποια τμήματα της βιβλιοδεσίας έχουν χρωματιστεί.
δ) Μωσαϊκή διακόσμηση, όπου στην επιφάνεια του δέρματος δημιουργείται μια σύνθεση με τεμάχια δέρματος διαφορετικού χρώματος που μπορούν και επικολλούνται.
ΑΠΟΔΕΤΟ (disbound): το βιβλίο που έχει αποσπασθεί από μια βιβλιοδεσία στην οποία ήταν δεμένο συνήθως μαζί με άλλα βιβλία.
ΞΑΝΑΦΤΙΑΓΜΕΝΗ ΡΑΧΗ (rebacked): όταν το υλικό επένδυσης της ράχης έχει φθορά, μπαίνει καινούρια ράχη κολλητά στην επιφάνειά της.